Ustawa o ochronie zwierząt i propagowanie tego tematu w społeczeństwie jest nadal aktualne. Zapewnienie zwierzętom dobrostanu i opieki, utrzymanie je w zdrowiu, wolnych od bólu jest niezwykle ważne. Przypomnijmy zatem kilka podstawowych zasad ochrony zwierząt.
Art. 1. 1. Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.
Zatem zwierzę powinno znajdować się pod opieką człowieka, nie należy więc zadawać mu cierpienia, bólu a także zabijać. Wyjątek stanowi:
Art. 6. 1. Zabrania się zabijania zwierząt, z wyjątkiem:
1) uboju i uśmiercania zwierząt gospodarskich oraz uśmiercania dzikich ptaków i ssaków utrzymywanych przez człowieka w celu pozyskania mięsa i skór,
2) połowu ryb zgodnie z przepisami o rybołówstwie i rybactwie śródlądowym,
3) konieczności bezzwłocznego uśmiercenia,
4) działań niezbędnych do usunięcia poważnego zagrożenia sanitarnego ludzi lub zwierząt,
4a) zabicia lub poddania ubojowi zwierząt gospodarskich z nakazu powiatowego lekarza weterynarii, o którym mowa w art. 33b ust. 1,
5) usuwania osobników bezpośrednio zagrażających ludziom lub innym zwierzętom, jeżeli nie jest możliwy inny sposób usunięcia zagrożenia,
6) polowań, odstrzałów i ograniczania populacji zwierząt łownych,
7) usypiania ślepych miotów,
8) czynności podlegających zakazom w stosunku do gatunków chronionych, określonym w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2021 r. poz. 1098 i 1718 oraz z 2022 r. poz. 84) wykonywanych na podstawie właściwych zezwoleń,
9) uśmiercania zwierząt należących do:
a) inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii w rozumieniu art. 3 pkt 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1143/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych (Dz. Urz. UE L 317 z 04.11.2014, str. 35, z późn. zm.2)),
b) inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, umieszczonych na liście inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych (Dz. U. poz. 1718),
c) inwazyjnych gatunków obcych, które prawdopodobnie spełniają kryteria uznania ich za inwazyjne gatunki obce stwarzające zagrożenie dla Unii, umieszczonych na liście inwazyjnych gatunków obcych, które prawdopodobnie spełniają kryteria uznania ich za inwazyjne gatunki obce stwarzające zagrożenie dla Unii, określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych.
Nie należy również świadomie i dobrowolnie znęcać się i okaleczać zwierząt. Za takie wykroczenia grozi kara, bądź grzywna i odebranie zwierzęcia właścicielowi oraz zakaz utrzymywania zwierząt w zależności od rodzaju i stopnia dotkliwości złamania przepisów.
Od stycznia 2024 r. wejdzie w życie przepis mówiący o Centralnym Azylu dla zwierząt. Zwierzę odebrane właścicielowi, oprócz wcześniej wymienianych w ustawie miejsc (tj. ogrodów zoologicznych, innych gospodarstw rolnych, schronisk), będzie mogło być przekazane do azylu dla zwierząt, bądź Centralnego Azylu, gdy jest to zwierzę wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych itp.
W przypadku używania zwierząt do pracy, należy przestrzegać następujących zasad:
Art. 14. 1. Sposób i warunki używania zwierząt do pracy nie mogą stwarzać nieuzasadnionego zagrożenia dla ich życia i zdrowia ani zadawać im cierpienia.
2. Zabrania się w szczególności:
1) przeciążania zwierząt;
2) używania do pracy zwierząt chorych lub niedożywionych;
3) używania uprzęży, wędzideł, rzędów wierzchowych, juków, podków, pojazdów lub narzędzi mogących, ze względu na zły stan techniczny lub niewłaściwą konstrukcję, spowodować obrażenia ciała lub śmierć zwierzęcia;
4) używania do popędzania zwierząt przedmiotów lub narzędzi, które mogą spowodować okaleczenie zwierzęcia;
5) zmuszania do wyczerpującego kłusu lub galopu zwierząt ciągnących ładunek;
6) używania do zrywki drewna koni poniżej piątego roku życia.
Organem odpowiedzialnym za kontrolę i nadzór nad wypełnieniem niniejszych przepisów jest Inspekcja Weterynaryjna (art. 34a).
Opracowała: Joanna Kłosek
Specjalista ds. produkcji zwierzęcej
Opublikowano: 26 czerwca 2023 r.
