W dniach 28.-29.08.2025 r. mieliśmy okazję uczestniczyć w wyjeździe studyjnym pt. „Od ekologicznego ziarenka do bio bochenka. Dobre praktyki na rzecz skracania łańcucha dostaw”. Wydarzenie to było nie tylko szansą na poszerzenie wiedzy z zakresu rolnictwa ekologicznego, biodynamicznego i zrównoważonej produkcji żywności, ale także okazją do bezpośredniego poznania inspirujących inicjatyw oraz osób zaangażowanych w tworzenie krótszych i lokalnych łańcuchów dostaw.
Lokalizacja: Juchowo Farm jako symbol biodynamicznego,ekologicznego i zrównoważonego rolnictwa.
Całe szkolenie odbyło się w inspirującym miejscu – Juchowo Farm, gospodarstwie biodynamicznym prowadzonym przez Fundację im. Stanisława Karłowskiego. Od 2000 roku jest ono realizacją Projektu Wiejskiego, opartego na ideach biodynamiki i trójpodziału społecznego, ale jego historia sięga jeszcze czasów przedwojennych. To ponad 1 900 ha rolniczo-ekologicznej przestrzeni, gdzie działa pełny system produkcji w obiegu zamkniętym: od własnych upraw, poprzez hodowlę krów, kompostowanie, wytwarzanie preparatów biologicznych, aż po wypiek własnych produktów piekarniczych i wytwarzanie mlecznych produktów.
Edukacja, agroturystyka i społeczna misja.
Juchowo Farm to także centrum edukacji – organizowane są tu warsztaty, wizyty studyjne, zielone szkoły, pobyty agroturystyczne, praktyki uczniowskie, projekty ekologiczne itp. Miejsce to oferuje nie tylko zapoznanie się z praktycznymi aspektami, ale także autentyczną wiejską atmosferę i naturalne otoczenie. To także przestrzeń rekreacyjna i agroturystyczna – z bazą noclegową i kuchnią opartą na lokalnych produktach. Produkty trafiają nie tylko bezpośrednio do sklepu na farmie, ale również do bezpośredniego klienta poprzez wysyłkę, jak
i do miejskiego punktu sprzedaży w centrum pobliskiego miasta.
Pełny cykl produkcji – od pola do stołu
Juchowo Farm działa w pełnym cyklu zamkniętym – zwierzęta otrzymują paszę produkowaną na miejscu, obornik przekształcany jest w kompost, który trafia ponownie na pola. Utrzymywane są tu krowy ras Holsztyńsko-Fryzyjskiej i Braun Swiss, utrzymywane w systemie pod kątem długowieczności, przyjaznych warunków i wysokiego dobrostanu.
Ochrona przyrody i innowacje w krajobrazie
Gospodarstwo aktywnie działa na rzecz ochrony bioróżnorodności, dbając
o krajobraz. Na terenie obiektu utrzymywane i zakładane są łąki kwietne, zadrzewienia liniowe, grupowe, śródpolne, również tworzy się retencję wodną, promuje pszczelarstwo i ekologiczne ogrodnictwo zgodne z tzw. rytmem przyrody.
Zwiedzanie gospodarstwa biodynamicznego i prelekcja
Szczególnym punktem wyjazdu było zwiedzanie gospodarstwa prowadzonego zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego i biodynamicznego. Uczestnicy zobaczyli, jak w praktyce realizowana jest filozofia uprawy zgodna z naturalnymi cyklami, w obiegu zamkniętym, z poszanowaniem bioróżnorodności i rytmów przyrody. Prelekcja pracownika farmy była inspirującą opowieścią o pracy
w harmonii z ziemią, stosowaniu preparatów biodynamicznych, znaczeniu bioróżnorodności i obserwacji cykli księżycowych w codziennej pracy rolnika. Spotkanie to uświadomiło uczestnikom, że rolnictwo może być nie tylko działalnością produkcyjną, ale też głęboko etyczną i duchową praktyką, w której szacunek dla ziemi i jej rytmów odgrywa kluczową rolę.
Warsztaty: Od ziarenka do bochenka – wypiek chałek
Jednym z kluczowych punktów programu był warsztat piekarniczy, podczas którego uczestnicy zapoznali się z tradycyjnym wypiekiem chałek. Prześledzili proces – od ekologicznej mąki, przez wyrabianie i zaplatanie ciasta, aż po wypiek pachnących plecionych bułek. Dopełnieniem była wizyta w miejscowej piekarni, gdzie doświadczony piekarz dzielił się wiedzą na temat znaczenia jakości mąki i rzemieślniczego podejścia do wypieku. Zaprezentował jak z powodzeniem łączyć można tradycyjne metody uprawy i wypieku z nowoczesnym podejściem do zarządzania i dystrybucji produktu. Dzięki temu mogliśmy na własne oczy zobaczyć, jak od ziarenka z ekologicznego pola, aż po gotowy bochenek chleba, powstaje produkt, który nie tylko odżywia, ale też wspiera lokalną społeczność
i środowisko naturalne. Była to nie tylko nauka, ale też okazją do refleksji nad tym, jak lokalna produkcja pieczywa może wspierać społeczność i środowisko.
Pokaz – warsztat serwowania serów
Uczestnicy mieli okazję dowiedzieć się jakie produkty końcowe powstają
z procesu „od trawy do mleka”, jak dbałość o jakość surowca i krótką drogę od producenta do konsumenta wpływa na wartość produktu.
Poznaliśmy kilka tajników – na czym polega serwowanie serów?
Serwowanie serów to sztuka, która pozwala wydobyć pełnię smaku i aromatu każdego gatunku sera oraz zapewnić konsumentom przyjemne doznania kulinarne. Właściwe podanie sera wymaga zwrócenia uwagi na kilka ważnych aspektów:
-temperatura,
-krojenie i podawanie,
-układ na talerzu,
-dodatki,
-prezentacja – serwowanie może być również okazją do edukacji – warto opowiedzieć o pochodzeniu sera, metodzie produkcji oraz jego cechach smakowych, co zwiększa zainteresowanie i satysfakcję degustujących.
Wymiana wiedzy i doświadczeń – wartość dodana wyjazdu
Wyjazd był także znakomitą okazją do wymiany wiedzy i doświadczeń między uczestnikami, którzy reprezentowali podobne środowiska – rolników, w tym zwłaszcza ekologicznych, doradców i specjalistów PODR w Lubaniu, działaczy lokalnych , w tym przedstawicieli stowarzyszenia ekologicznych rolników
z Pomorza. W kuluarach, toczyły się żywe dyskusje o praktykach w zakresie rolnictwa ekologicznego, sprzedaży bezpośredniej, edukacji żywieniowej
i współpracy lokalnej. Powstały nowe kontakty, zrodziły się pomysły na wspólne działania, a uczestnicy podkreślali, że to właśnie sieciowanie i wzajemna inspiracja są jednym z najważniejszych efektów tego typu spotkań.
Podsumowanie
Wyjazd szkoleniowy „Od ekologicznego ziarenka do bio bochenka” był nie tylko okazją do poszerzenia swojej wiedzy, ale przede wszystkim inspirującym doświadczeniem pokazującym, że możliwe jest tworzenie krótkich, lokalnych
i zrównoważonych łańcuchów dostaw, które służą konsumentom, naturze
i lokalnym społecznościom. Uczestnicy mieli okazję bezpośrednio doświadczyć, jak w praktyce wygląda produkcja ekologiczna – od pola, przez przetwórstwo, aż po gotowy produkt trafiający na lokalny rynek. Często zmiana zaczyna się od nas – od świadomych wyborów, współpracy i otwartości na inne podejście do produkcji i konsumpcji żywności.
Opracowanie: Agnieszka Jereczek
Cel operacji: rozwój rolnictwa ekologicznego poprzez wymianę doświadczeń między producentami, przetwórcami i dystrybutorami produktów ekologicznych oraz promocję korzyści związanych
z ekologiczną uprawą roślin i hodowlą zwierząt. Dodatkowo celem operacji jest wzmacnianie świadomości ekologicznej, informowanie o dostępnych formach wsparcia finansowego oraz popularyzację proekologicznych zachowań i prozdrowotnych walorów spożywania żywności ekologicznej.
Operacja dofinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 – Schemat II Pomocy Technicznej WPR 2023-2027 – Wsparcie operacji realizowanych w ramach KSOW+. Operacja realizowana przez Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu. Instytucja Zarządzająca Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Więcej o KSOW+:
https://podr.pl/ksow/
https://www.ksowplus.pl
https://www.facebook.com/ksowplus
