Ukazało się Rozporządzenie Ministra Rolnictwa I Rozwoju Wsi z dnia 8 marca 2021 r. wprowadzające zmianę rozporządzenia dotyczącego działania „Dobrostan zwierząt” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.
Zmiana dotyczy pakietów, które można było realizować już w 2020 roku oraz wprowadza nowy pakiet – Pakiet 3. Dobrostan owiec obejmujący wariant 3.1. Dobrostan owiec – zwiększona powierzchnia w budynkach. Płatność dotyczy samic z gatunku owca domowa (Ovis aries) w wieku co najmniej 12 miesięcy. Wymogi natomiast dotyczą wszystkich utrzymywanym w gospodarstwie rolnym zwierząt z gatunku owca domowa. W gospodarstwie (we wszystkich siedzibach stad) realizującym ten wariant, wszystkim utrzymywanym w gospodarstwie owcom zapewnia się wypas na trwałych użytkach zielonych lub na gruntach ornych, na których występują trawy lub inne zielne rośliny pastewne, lub dostęp do wybiegu, co najmniej przez 120 dni, w okresie:
– od dnia 1 kwietnia roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności dobrostanowej, do dnia 15 października tego roku – w przypadku gdy ten wniosek został złożony do dnia 1 kwietnia;
– od dnia złożenia wniosku o przyznanie płatności dobrostanowej do dnia 15 października roku, w którym został złożony ten wniosek – w przypadku gdy ten wniosek został złożony po dniu 1 kwietnia.
Wymogi tego wariantu odnoszą się do powiększonej o co najmniej 20%, w stosunku do minimalnych norm, powierzchni utrzymania wszystkich grup technologicznych w stadzie, w pomieszczeniach. Minimalna wymagana powierzchnia dobrostanowa w budynkach dla 1 sztuki w poszczególnych grupach technologicznych stada owiec, w zależności od systemu utrzymania (pojedynczo lub grupowo), wynosi:
| Grupa technologiczna | Pojedynczo (m²/szt.) | Grupowo (m²/szt.) |
| Samiec pow. 12 m-cy | 3,60 | 2,40 |
| Samiec 6 – 12 m-cy | 2,40 | 1,80 |
| Samiec – skopek | 0,96 | 0,72 |
| Samica pow. 12 m-cy | 2,16 | 1,20 |
| Samica 6 – 12 m-cy | 1,80 | 0,96 |
| Samica pow. 12 miesięcy wraz z jagnięciem | 3 m² i dodatkowoco najmniej 0,84 m² dla każdego następnego jagnięcia ssącego | 1,8 m² i dodatkowoco najmniej 0,6 m² dla każdego następnego jagnięcia ssącego |
Płatność przysługuje do średniej liczby samic owcy w wieku co najmniej 12 m-cy, utrzymywanych w gospodarstwie rolnym przez rolnika w okresie od dnia 16 października roku złożenia wniosku o płatność dobrostanową do dnia 14 marca roku następnego. Ta średnia liczba samic liczona jest jako iloraz sumy dziennych liczb samic owcy i liczby dni w tym okresie. Przysługująca płatność to 133 zł do samicy w wieku co najmniej 12 miesięcy. Liczbę samic owcy w wieku co najmniej 12 m-cy, do której przysługuje płatność dobrostanowa, ustala ARiMR na podstawie danych zawartych w systemie IRZ. Rolnik musi posiadać opracowany przy udziale doradcy rolniczego Plan poprawy dobrostanu zwierząt, sporządzany na formularzu udostępnionym przez ARiMR. Kopie odpowiednich stron tego Planu składa do BP ARiMR przed upływem 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich, w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. No i oczywiście najważniejsze – należy złożyć wniosek w aplikacji eWniosek Plus i zaznaczyć w nim, że ubiegamy się o płatność w ramach wariantu 3.1. Dobrostan owiec – zwiększona powierzchnia w budynkach. Rolnik może ubiegać się również o przyznanie kwoty przeznaczonej na refundację kosztów transakcyjnych poniesionych z tytułu sporządzenia Planu poprawy dobrostanu zwierząt. Robi to poprzez zaznaczenie odpowiedniego pola we wniosku o przyznanie płatności dobrostanowej. Wysokość kwoty przeznaczonej na refundację kosztów transakcyjnych nie może przekraczać 15% wypłaconej płatności dobrostanowej w ramach wariantu i nie może być wyższa niż 1000 zł w ramach jednego pakietu, niezależnie od liczby sporządzonych planów poprawy dobrostanu zwierząt w ramach jednego pakietu.
Kolejne zmiany dotyczą działań, które funkcjonowały w ubiegłym roku. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rolników, wprowadzono odstępstwo od całkowitego zakazu utrzymywania loch w systemie jarzmowym. Wprowadzono możliwość czasowego utrzymywania loch w systemie jarzmowym, jednak przez okres nie dłuższy niż 8 dni w okresie okołoporodowym. Aby skorzystać z tej możliwości, rolnik musi prowadzić na formularzu udostępnionym przez ARiMR rejestr sposobu utrzymywania loch w okresie okołoporodowym. W rejestrze tym wskazuje wszystkie lochy, a w odniesieniu do lochy, która była utrzymywana w systemie jarzmowym w okresie okołoporodowym, będzie zobligowany podać termin utrzymywania tej lochy w tym systemie. Rejestr rolnik składa w Biurze Powiatowym ARiMR w terminie od 15 do 31 marca roku następnego po roku złożeniu wniosku o płatność dobrostanową loch. Jeśli rolnik w tym roku kontynuuje realizację wariantu 1.1 oraz w sytuacji braku istotnych zmian w planie, to posiada ten sam plan co w roku 2020. Składa wówczas Oświadczenie, że w gospodarstwie rolnym lochy nie są utrzymywane w systemie jarzmowym albo są utrzymywane w tym systemie nie dłuższej niż 8 dni w okresie okołoporodowym i w tej sytuacji prowadzi rejestr sposobu utrzymania loch. Oświadczenie o braku zmian w planie poprawy dobrostanu zwierząt jest załącznikiem do wniosku. Jeśli zaszły istotne zmiany, np. zmiana systemu utrzymania loch z pojedynczego na grupowy, wtedy opracowuje nowy plan, w którym zaznacza sposób utrzymania loch.
Następna zmiana dotyczy płatności dobrostanowej do krów mlecznych. Wysokość tej płatności ma od tego roku charakter degresywny, co oznacza, że będzie maleć wraz ze wzrostem liczby krów. I tak 100% płatności będzie przysługiwało do pierwszych 100 sztuk krów mlecznych, 75% stawki dla sztuk od 101 do 150 i 50% stawki dla wszystkich krów mlecznych powyżej 150 sztuk. Rolnik nie może posiadać w gospodarstwie rolnym (w żadnej z siedzib stad) krów w typie użytkowym kombinowanym bez określenia kierunku jej użytkowania (mleczny lub mięsny). Zobowiązany jest nie później niż w terminie do 25 dni po upływie terminu składania wniosków zgłosić do ARiMR kierunek jej użytkowania na mleczny lub mięsny lub zgłosić zmianę typu użytkowego. Od tego roku kierownik BP ARiMR nie wzywa do wyjaśnień w odniesieniu do typu użytkowego krów.
Nowelizacja rozporządzenia wprowadza również zmianę polegającą na możliwości złożenia przez rolnika oświadczenia o dacie rozpoczęcia wypasu krów mamek w przypadku, gdy wniosek o płatność dobrostanową został złożony po dniu 1 kwietnia.
Przystępując do realizacji poszczególnych wariantów tego działania, zwracajmy uwagę na odpowiednie spełnianie ich wymogów. Zwróćmy m.in. uwagę na to aby:
- wariant 2.1 Dobrostan krów mlecznych – wypas:
– krowy były wypasane na zadeklarowanych we wniosku o przyznanie płatności dobrostanowej trwałych użytkach zielonych lub gruntach ornych, na których występują trawy lub inne zielne rośliny pastewne,
– były wypasane wszystkich sztuk, które ukończyły 24. m-c życia, nawet gdy miałby to być 1 czy kilka dni, podobnie przy sprzedaży – wypas do dnia sprzedaży (również nawet kilka dni);
- wariant 1.1. Dobrostan loch – zwiększona powierzchnia w budynkach:
– locha na dzień złożenia wniosku o przyznanie płatności dobrostanowej w ramach tego wariantu była indywidualnie oznakowana i zarejestrowana, tj. oznakowana zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt kolczykiem z indywidualnym numerem identyfikacyjnym lochy.
Takie, między innymi, błędy stwierdzała ARiMR w czasie kontroli w ubiegłym roku.
Zbigniew Marciniak
