Pryszczyca (Foot and mouth disease – FMD) jest zakaźną i zaraźliwą chorobą wirusową zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich. Na zakażenie najbardziej wrażliwe jest bydło, świnie ( u nich przebieg choroby od wystąpienia objawów jest błyskawiczny), owce i kozy ( przebieg jest mniej gwałtowny).
Drogi zakażenia:
Wirus wydalany jest przez zakażone zwierzę jeszcze przed wystąpieniem u niego objawów chorobowych. Zakażone i chore na pryszczycę zwierzęta wydalają wirusa z wydychanym powietrzem oraz ich wydzielinami i wydalinami. Największa koncentracja wirusa znajduje się w płynie surowiczym i nabłonku pojawiających się pęcherzy, których najwięcej występuje w jamie gębowej, na wargach, języku, w okolicy otworów nosowych oraz na wymieniu, strzykach, w szparze międzyracicowej i na koronkach racic. Po ich pęknięciu tworzą się bolesne nadżerki.
Źródła zakażenia:
- zwierzęta chore lub po przechorowaniu,
- ślina, mleko i jego przetwory, kał, pasza, woda, żłoby, podłogi, pastwiska, skóra, wełna, ręce i odzież obsługi,
- mięso i jego przetwory,
- nasienie i zarodki,
- środki transportu, gryzonie, ptaki, owady,
- odpadki kuchenne.
Ludzie mogą zarazić się wirusem FMD w sytuacji bezpośredniego kontaktu z chorym zwierzęciem lub jego wydzielinami, jak również spożywając produkty pochodzące od chorych osobników. Jednak należy pamiętać o tym, że nie jest to dla nas choroba śmiertelna, a jej przebieg z reguły jest łagodny.
Objawy :
- pęcherzyki, pęcherze i bąble,
- temperatura ciała podwyższona o 1,5 – 2,50C,
- apatia,
- obfite ślinienie,
- spadek mleczności aż do całkowitego zaniku,
- utrudnione przeżuwanie i utrata łaknienia,
- otwieranie jamy ustnej z charakterystycznym cmokaniem,
- kulawizna jednocześnie na wiele kończyn, sztywny chód,
- wśród dorosłych zwierząt śmiertelność jest niewielka,
- zwierzęta młode (cielęta, prosięta, jagnięta) są bardzo wrażliwe i często padają z powodu zapalenia mięśnia sercowego bez innych oznak choroby.
Wirus FMD jest wrażliwy na środki dezynfekujące kwasowe jak i zasadowe, a niewrażliwy narozpuszczalniki organiczne (np. alkohol).
Środki odkażające skuteczne w walce z wirusem pryszczycy:
– węglan sodu (Na2CO3) roztwór 4%
– kwas octowy (CH3COOH) roztwór 2%
– podchloryn sodu (NAClO) roztwór 3%
– peroxymonosiarczan potasu (2KHSO5 · KHSO4 · K2SO4 ) roztwór 1%
Należy pamiętać, aby zwierzęta wprowadzane do stada pochodziły z wiadomego źródła i były zaopatrzone w świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status zdrowotny!!!!! Szczególną uwagę należy zwrócić na zasady bioasekuracji, np. samochody wjeżdżające na teren gospodarstwa powinny być starannie umyte w odpowiednich środkach.
W związku z wystąpieniem ogniska pryszczycy 70 kilometrów od Polskiej granicy, zwołano 11 stycznia 2025 roku posiedzenie sztabu kryzysowego w Głównym Inspektoracie Weterynarii. Wprowadzono rygorystyczne kontrole transportów zwierząt wrażliwych wjeżdżających do kraju. Są one prowadzone również przez Policję, Straż Graniczną, Inspekcję Transportu Drogowego oraz Krajową Administrację Skarbową we współpracy z Inspekcją Weterynaryjną.
Więcej szczegółów na stronie Głównej Inspekcji Weterynaryjnej pod linkami:
