Wraz z rozpoczęciem nowej perspektywy finansowej PS WPR 2023-2027 zmienił się program do wymiany wiedzy, informacji i doświadczeń. Od 1 lipca 2023 roku jest to Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich+.
Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich+ (KSOW+) jest kontynuacją działającej od 2009 roku Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW). Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich+ umożliwia wzajemne przekazywanie informacji oraz współpracę na szczeblu regionalnym, krajowym i międzynarodowym pomiędzy wszystkimi podmiotami zaangażowanymi we wdrażanie innowacji oraz działającymi na rzecz rozwoju rolnictwa. Bardzo ważnym celem sieci jest także poprawa jakości życia mieszkańców wsi i małych miast. KSOW+ ma charakter otwarty, co oznacza, że jej partnerami mogą być różne podmioty zaangażowane w rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich. Jedynym warunkiem udziału w sieci jest wyrażenie woli aktywnej współpracy poprzez rejestrację w bazie partnerów KSOW+. Oficjalna inauguracja KSOW+ odbyła się w dniu 21 czerwca 2023 r. w gmachu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Warszawie.
KSOW+ wspiera:
– wdrażanie Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027;
– wymianę informacji, wiedzy i doświadczeń oraz wzajemne uczenie się między podmiotami zaangażowanymi w rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich;
– wszelkie działania na rzecz podnoszenia konkurencyjności rolnictwa, wiejskich społeczności lokalnych oraz rozwoju obszarów wiejskich;
– partnerów we wspólnych działaniach;
– Lokalne Grupy Działania, Grupy Operacyjne EPI oraz inne inicjatywy terytorialne;
– wspólne działania oraz tworzenie sieci kontaktów;
– system wiedzy i innowacji (AKIS).
KSOW+ promuje:
– projekty, inicjatywy i dobre praktyki służące rolnikom i mieszkańcom obszarów wiejskich;
– innowacyjne rozwiązania wprowadzone do praktyki i inspirujące pomysły wpływające na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich.
KSOW+ informuje:
– o polityce rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich.
Struktura KSOW+
Krajową Sieć Obszarów Wiejskich+ tworzą:
– instytucja zarządzająca, czyli Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
– jednostka centralna, czyli Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie,
– jednostki regionalne, czyli 16 samorządów województw oraz 16 wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego,
– oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
W ramach struktur sieci znajduje się także tzw. Komitet Sterujący ds. KSOW+, będący organem opiniującym i doradczym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W skład Komitetu wchodzą przedstawiciele administracji publicznej, nauki, doradztwa rolniczego, partnerów KSOW+, organizacji pozarządowych, w tym organizacji społecznych i branżowych funkcjonujących w obszarze rolnictwa i obszarów wiejskich oraz partnerów społeczno-gospodarczych.
Sieci tematyczne KSOW+
W ramach KSOW+ funkcjonują znane już sieci tematyczne: Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) oraz Sieć Gospodarstw Demonstracyjnych (SGD). SIR wspiera wdrażanie innowacji w rolnictwie, leśnictwie, produkcji żywności i na obszarach wiejskich. Natomiast głównym zadaniem Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych jest wzmocnienie transferu wiedzy pomiędzy praktyką a nauką oraz ułatwianie wymiany doświadczeń i dobrych praktyk na poziomie gospodarstwa rolnego.
KSOW+ w praktyce
KSOW+ stanowi część Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027 i umożliwia projektowanie, wdrażanie i finansowanie inwestycji w rozwój innowacyjnego i zrównoważonego rolnictwa i dodatkowo wpływa na pobudzanie przedsiębiorczości na terenach wiejskich. Oznacza to, że np. Ośrodki Doradztwa Rolniczego (ODR) realizować będą już od 2025 roku projekty i operacje, które mają na celu pomoc we wdrażaniu i realizacji różnych interwencji z Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027.
Zadania ODR-ów w ramach KSOW+ to m.in.:
– identyfikacja partnerów KSOW+ działających na poziomie województwa oraz umożliwienie im włączania się w realizację zadań Sieci oraz aktywizacja ich do działania na poziomie województwa;
– powoływanie grupy tematycznych, a w przypadku ich powołania – wspieranie realizacji ich zadań;
– realizacja zadań sieci tematycznych dotyczących innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz gospodarstw demonstracyjnych;
– prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych dotyczące PS WPR, w tym informowanie o zasadach i trybie przyznania i wypłaty pomocy oraz o obowiązkach beneficjentów wynikających z przyznania tej pomocy;
– współpraca z lokalnymi punktami informacyjnymi funduszy europejskich w zakresie informowania o istniejących możliwościach wsparcia rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa ze środków PS WPR;
– uczestnictwo w diagnozowaniu potrzeb województwa w zakresie działań niezbędnych do podjęcia w celu rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich;
– ułatwianie współpracy i przepływu informacji między partnerami KSOW+ i innymi podmiotami aktywnie działającymi na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa na poziomie województwa, w tym instytutami badawczymi;
– współpraca z innymi jednostkami wsparcia Sieci, w szczególności z samorządem województwa ze swojego województwa;
– identyfikacja dobrych praktyk wspierających rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich i upowszechnianie ich przykłady;
– upowszechnianie informacji dotyczących KSOW+ na swojej stronie internetowej.
Ośrodki Doradztwa Rolniczego na poziomie województwa realizują w szczególności zadania polegające na wymianie lub upowszechnianiu wiedzy, informacji lub doświadczeń dotyczących następujących obszarów tematycznych:
– wsparcie dochodów gospodarstw rolnych uzależnionego od powierzchni gospodarstwa i produkcji, w tym wsparcie dla młodych rolników (filar I WPR);
– działania na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt – ekoschematy (filar I WPR);
– wsparcie w sektorze owoców i warzyw oraz sektorze pszczelarskim (filar I WPR);
– rolnictwo ekologiczne (filar II WPR);
– interwencje związane ze środowiskiem, klimatem, ochroną bioróżnorodności, zachowaniem zagrożonych zasobów genetycznych roślin i zwierząt, zalesieniami, systemami rolno-leśnymi (filar II WPR);
– wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych zwiększających konkurencyjność (filar II WPR);
– odnawialne źródła energii i poprawa efektywności energetycznej (filar II WPR);
– rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości (filar II WPR);
– tworzenie i rozwój organizacji producentów i grup producentów rolnych, w tym poprawa pozycji rolników w łańcuchu wartości (filar II WPR);
– systemy jakości żywności oraz tworzenie krótkich łańcuchów dostaw (filar II WPR);
– zarządzanie ryzykiem w gospodarstwie rolnym, w tym ubezpieczenia (filar II WPR);
– modernizacja sektora rolnego przez wspieranie i dzielenie się wiedzą, innowacjami i cyfryzacją w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz zachęcanie do ich wykorzystywania, w tym grupy operacyjne EPI, inteligentne wsie, gospodarstwa demonstracyjne (filar II WPR).
Nie wszystkie powyższe obszary tematyczne będą realizowane przez ODR-y w każdym roku. Ich realizacja wynikała będzie z kierunków tematycznych zaproponowanych przez Komitet Sterujący ds. KSOW+.
KSOW+ – gdzie szukać?
Nowa Sieć KSOW+ to także nowa odsłona portali internetowych, baz danych i mediów społecznościowych. Główne strony internetowe związane KSOW+ to:
– https://www.ksowplus.pl/ – nowa strona główna całej Sieci KSOW+, która stanowi kompendium wiedzy nt. KSOW+ oraz inicjatyw realizowanych w jej ramach,
– https://www.facebook.com/ksowplus – to profil społecznościowy Sieci KSOW+, gdzie publikowane są najbardziej bieżące i aktualne informacje o działaniach i inicjatywach KSOW+.
