Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu w dniach 30 maja oraz 19 lipca 2023 r. zorganizował wyjazdy na demonstracje w ramach realizacji operacji „WSPARCIE DLA PROJEKTÓW DEMONSTRACYJNYCH I DZIAŁAŃ INFORMACYJNYCH Uczestnikami byli rolnicy oraz małżonkowie rolników z województwa pomorskiego.
Temat demonstracji: „Dobór odmian ziemniaka do uprawy ekologicznej”
Miejsce realizacji: Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Ostoja Natury”, Tomaszyn 6, 11-015 Olsztynek, gmina Olsztynek, powiat olsztyński, województwo warmińsko – mazurskie.
Uczestnikom demonstracji zaprezentowane zostały dobre praktyki ekologicznej produkcji wybranych odmian ziemniaka uwzględniające:
– wymagania środowiskowe i dobór odmian,
– dobór stanowiska i płodozmianu,
– zabiegi agrotechniczne i pielęgnacyjne oraz terminy ich przeprowadzenia,
– wymagania pokarmowe i nawozowe,
– ochronę przed chorobami i szkodnikami,
– zbiór.
Ziemniak jest jedną z ważniejszych roślin towarowych uprawianych w systemie ekologicznym. O jego uprawie decydują w głównej mierze takie czynniki jak: zapotrzebowanie rynku, konieczność utrzymania właściwego płodozmianu oraz odchwaszczające działanie. Jednocześnie ziemniak należy do trudnych gatunków roślin w uprawie ekologicznej ze względu na duże zagrożenie ze strony agrofagów, co sprawia, że powierzchnia jego uprawy w systemie ekologicznym nie jest wysoka.
Ziemniak nie ma bardzo dużych wymagań glebowych i klimatycznych. Uprawiany jest najczęściej na glebach kompleksu żytniego bardzo dobrego i żytniego dobrego. Gleby te powinny być pozbawione kamieni oraz wolne od chwastów korzeniowych i rozłogowych, szczególnie perzu. Ziemniak jest rośliną wrażliwą na niedobór wody, przy czym ważniejszy od sumarycznej ilości opadów jest ich rozkład, a zwłaszcza jego zgodność z potrzebami roślin.
Ze względu na niebezpieczeństwo występowania wielu chorób bakteryjnych i grzybowych, przerwa w uprawie ziemniaka na tym samym polu powinna wynosić 4-5 lat. Najczęstszym przedplonem dla ziemniaka są zboża. Ziemniak jest rośliną o dosyć dużych wymaganiach pokarmowych między innymi z powodu płytkiego systemu korzeniowego. W uprawie ekologicznej głównym źródłem składników pokarmowych są przede wszystkim nawozy wnoszące substancję organiczną : obornik, gnojówka, słoma i międzyplony na zielony nawóz.
Jednym z kluczowych czynników decydujących o powodzeniu produkcji w systemie ekologicznym jest właściwy dobór odmiany do uprawy. Idealną byłaby odmiana charakteryzująca się bardzo wysoką odpornością na większość chorób i szkodników, wysokim plonowaniem, ładnym wyglądem bulw, wysoką smakowitością. Ponadto rośliny powinny szybko pokrywać glebę, aby nie dopuścić do rozwoju chwastów, szybko gromadzić plon, mieć małe wymagania glebowe i nawozowe, dobrze się przechowywać. Do tej pory nie wyhodowano jednak odmiany łączącej w sobie te wszystkie wymienione cechy. Z wieloletnich badań i praktyki rolniczej wynika, że do uprawy ziemniaków w systemie ekologicznym najbardziej przydatne są odmiany bardzo wczesne i wczesne lub odmiany o dłuższym okresie wegetacji, ale o podwyższonej odporności na choroby, głównie na zarazę ziemniaka.
W demonstracyjnym gospodarstwie uprawia się m.in. następujące odmiany:
– Corinna – bardzo wczesna odmiana ziemniaka jadalnego o owalnych bulwach, gładkiej skórce, płytkich oczkach i jasno-żółtej do żółtej barwie miąższu, odmiana preferuje średnie stanowiska glebowe z dobrym i równomiernym zaopatrzeniem w wodę, jest to ziemniak szybko dojrzewający, nadający się do mycia i pakowania,
– Lord – odmiana uniwersalna, nadająca się do uprawy pod przykryciami na bardzo wczesny zbiór jak i plon główny po uzyskaniu pełnej dojrzałości fizjologicznej oraz na długie przechowywanie, bulwy tworzą gruby i mocny kiełek świetlny, Lorda cechuje bardzo ładny, zwarty łan,
– Lawenda – o czerwonej barwie skórki, bardzo plenna, cechą charakterystyczną jest wyjątkowo żółty miąższ i bardzo dobry smak bulw po ugotowaniu, jest odmianą przeznaczoną do długiego przechowywania, cechą wyróżniającą jest długi okres spoczynku, pomimo krótkiego okresu wegetacji – ok. 90 dni.
Demonstracja ma na celu pokazanie dobrej praktyki polegającej na kompleksowym podejściu do aspektu doboru odmian w ekologicznej produkcji ziemniaka. Odpowiedni dobór odmian do uprawy w systemie ekologicznym z uwzględnieniem wymagań klimatyczno-glebowych oraz stosowanie odpowiednich zabiegów uprawowych są kluczowymi czynnikami decydującymi o powodzeniu produkcji.
Opracowała relację: Ewa Kliczkowska, Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu
Opiekun naukowy demonstracji: dr hab. inż. Krystyna Zarzyńska,Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Agronomii Ziemniaka
Opiekun doradca demonstracji: Urszula Anculewicz Warmińsko -Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Olsztynie
