W dniach 07.09-15.09.2020 r. pszczelarze oraz doradcy z naszego województwa uczestniczyli w wyjeździe studyjnym pn. „Innowacje w prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego”, realizowanym w ramach Planu Operacyjnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2020-2021.
Dzięki wizycie mieliśmy okazję zapoznać się z działalnością pszczelarską w krajach Unii Europejskiej, które są liderami pod względem ilości produkowanego miodu oraz mającymi długoletnie tradycje pszczelarskie, które w Rumunii sięgają daleko do starożytności – początków rozwoju plemion trackich.
Celem wyjazdu była budowa powiązań i sieci między wszystkimi jego uczestnikami. Udział w operacji ułatwił wymianę wiedzy oraz dobrych praktyk w zakresie wdrażania innowacji oraz był okazją poznania, nawiązania współpracy w ramach działania „Współpraca”. Zaplanowana operacja sprzyjała nabyciu wiedzy i umiejętności praktycznych związanych z produkcją pszczelarską oraz wdrożeniu innowacyjnych działań zaobserwowanych w rumuńskich pasiekach. Wyjazd ułatwił wspieranie tworzenia sieci kontaktów pomiędzy pszczelarzami, doradcami, przedstawicielami instytucji naukowych wspierających wdrażanie innowacji na obszarach wiejskich w zakresie innowacyjnej gospodarki pasiecznej.
Wyjazd posłużył również zdobywaniu oraz transferze wiedzy w zakresie wytwarzania i przetwarzania produktów pasiecznych, w tym zastosowania ich w apiterapii. Uczestnicy operacji otrzymali możliwość obserwacji pozytywnych działań, które przeniesione na grunt Polski, mogą przyczynić się do poprawy ekonomicznej polskich pasiek. Bezpośredni kontakt z pszczelarzami w Rumunii, był okazją do wzajemnej wymiany poglądów, w tym poznania problemów, które podobnie jak w Polsce trapią pasieki.
Dodatkowo, uczestnicy operacji mieli możliwość wysłuchania dwóch wykładów. W czasie pierwszego pt. „Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu elementem wspierania innowacji w pszczelarstwie” zaprezentowane zostały charakterystyki produkcji pszczelarskiej w Polsce oraz Rumuni oraz omówiono rolę PODR w kształtowaniu postaw innowacyjnych. W trakcie drugiego „Współpraca się opłaca” – przykłady dobrych praktyk w ramach funkcjonowania Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich przedstawiono cele wyjazdu oraz zaprezentowane zostały innowacyjne metody produkcji, służące poszerzeniu wachlarza produktów wytwarzanych w pasiekach i ich wykorzystywanie oraz zasady tworzenia grup operacyjnych wraz z przykładami zrealizowanych operacji.
Miejsca, które odwiedziliśmy:
TOKAJ MACIK WINERY (Malá Tŕňa – Słowacja)
Rodzinna winiarnia, produkująca słowackie wina tokajskie pochodzące z ekologicznej winnicy. Wina te docierają do 15 krajów na całym świecie i są oferowane w ponad 20 restauracjach z gwiazdkami Michelin. Tokaj Macik Winery prowadzi Erika Maciková (główny sommelier) wraz z mężem Jarem. To właśnie ona oprowadziła nas po piwnicach winiarni oraz zaprezentowała działalność swojej firmy. Oprócz uprawy winorośli Pani Erika zajmuje się również pszczelarstwem. Posiadają oni ok. 50 rodzin pszczelich. Duża część jej wykładu poświęcona została właśnie tej działalności. Pszczoły z terenów winnic dają niesamowity miód (40 kg z rodziny pszczelej), który wraz z innymi produktami pasiecznymi jest oferowany w sklepie winiarni.
ASOCIATIA „API BIOPRODUCT” (Oradea – Rumunia)
Wizyta w pasiece hodowlanej Stowarzyszenia Pszczelarzy „Api bioproduct” okręgu Bihor. Stowarzyszenie zrzesza ok. 300 członków. Pasieka prowadzi hodowlę pszczoły kraińskiej – Karpatki. Jest również miejscem szkoleń oraz kursów kwalifikacyjnych dla pszczelarzy. Prowadzi także sprzedaż sprzętu pszczelarskiego oraz produktów pasiecznych. O działalności związku opowiedział nam jej prezes Botosz Nicolaie, posiadający pasiekę hodowlaną liczącą 258 rodzin pszczelich. Specyfikę pszczelarstwa w Rumunii omówił natomiast prof. Almasi Gheorghe. System nadzoru nad pasiekami przypomina ten w Polsce. Różnice to np. wymóg indywidualnego oznaczenia uli. Pszczelarze w Rumunii otrzymują 5 euro dofinasowania na ul.
Pasieka w Amnaș
Amnaș jest uroczą, położoną w górach wioską, zamieszkaną dawniej przez niemieckich kolonistów, wysiedlonych za czasów Ceaușescu. Po byłych mieszkańcach pozostała charakterystyczna dla regionu zabudowa oraz XIX-wieczny luterański kościół. Dla nas okazją do wizyty w tej miejscowości była pasieka licząca około 100 rodzin pszczelich. Właściciel Pan Sorin Popa opowiedział o pszczelarstwie w tym górzystym rejonie. Wydajności miodowe są dużo lepsze niż w Polsce. Średnio z ula udaje im się uzyskać 80 – 90 kg miodu. Niestety, sezon 2020, podobnie jak w Polsce, okazał się najgorszym od 1982 roku (który był najgorszy w historii). Jak przy poprzednich wizytach, zaskoczyła nas ogromna gościnność i życzliwość rumuńskich gospodarzy.
Związek Pszczelarzy w Sibiu
Wizyta i zakupy w sklepie pszczelarskim w Sibiu. Pan Ioan Marius Bogorin ze Stowarzyszenia Pszczelarzy w Sibiu omówił warunki handlu produktami pasiecznymi w Rumunii oraz przedstawił nam działalność związku. Na terenie Sibiu jest około 600 pszczelarzy posiadających 32 tysiące rodzin pszczelich. Główne pożytki mają z akacji, lipy i słonecznika oraz miód wielokwiatowy. Ich miody bardzo często otrzymują medale na Międzynarodowym Kongresie Pszczelarskim Apimondia.
Kompleks w Albota
Mała odmiana od tematyki ściśle pszczelarskiej. Kompleks zlokalizowany jest u podnóża Karpat, w dolinie Arpășel otoczonej Rezerwatem Przyrody Arpășel, skrajem Albota i szczytem górskim „Vânătoarea lui Buteanu” (2507 m). Początkowo prowadzono tu hodowlę pstrągów. Obecnie to nie tylko stawy z pstrągami. Ośrodek posiada hotel i restaurację. Zwiedzając, napotkaliśmy wiele miejsc do hydroterapii. Olbrzymią popularnością cieszy się przejście górskim strumieniem z niesamowicie zimną wodą. Większość oferowanych w restauracji oraz sklepie produktów pochodzi z własnej produkcji. Na potrzeby gości działa własna piekarnia, wędzarnia, masarnia oraz przetwórnia mleka i serów. Dwie szklarnie produkują świeże warzywa. Na przylegających pastwiskach hoduje się bydło rasy angus, kozy, owce oraz bawoły, z mleka których wytwarzane są wspaniałe lody. Kompleks posiada własną mikroelektrownię wodną oraz oczyszczalnie wody i ścieków.
Centrum Apiterapii – Klinika Youness w Mereni
W Centrum uczestnicy mogli posłuchać wykładów doktora Stefana Stagnaciu. Pan Stefan Stagnaciu jest międzynarodowym autorytetem w dziedzinie apiterapii. W Rumunii, preparaty stworzone na bazie produktów pszczelich są szeroko wykorzystywane w medycynie, w dużo większym zakresie niż w Polsce. W trakcie wykładów odbyła się dyskusja o metodach apiterapii oraz sposobach i zaletach stosowania produktów pszczelich. Zaprezentowano inhalator wykorzystywany przy schorzeniach górnych dróg oddechowych. Uczestnicy wyjazdu mieli okazję wziąć udział w warsztatach, gdzie mogli zobaczyć jak przygotowuje się kremy, pomadki, mydła i inne produkty wykorzystywane w apiterapii.
Pasieka należąca do Exploatația Apicolă ”Șase Izvoare” w okręgu Arad
Spotkanie prowadził Adrian Blaguescu, pszczelarz w czwartym pokoleniu, posiadający 600 rodzin pszczelich zlokalizowanych w 7 pasiekach. Prowadzi on również hodowlę matek pszczelich. W przeciwieństwie do innych odwiedzanych w Rumunii pasiek, w których utrzymywane są lokalne pszczoły – karpatki, Pan Adrian jest zwolennikiem pszczoły buckfast. Podobnie, jak u innych pszczelarzy, tegorocznym problemem są niskie zbiory miodu (pszczoły przyniosły połowę tego co zwykle).
Ogrody Kapias w Goczałkowicach-Zdrój
Wspaniały ogród botaniczny z kilkoma ścieżkami edukacyjnymi dał nam okazje do zapoznania się z uprawą oraz ekspozycją różnorodnych roślin stanowiących pożytek dla pszczół.
Skansen Ziemi Pszczyńskiej
Powrót do „tradycji” i bardzo ciekawy sposób na wzbogacenie oferty turystycznej. Skansen dysponuje bogatą, historyczną wystawą związaną z pszczelarstwem. Posiada również zlokalizowaną na terenie skansenu pasiekę, z której miód można kupić w sklepie przy skansenie.
Wyjazd studyjny był nie tylko okazją poznania rumuńskiego pszczelarstwa. Wizyta dała nam możliwość do zobaczenia pięknej Rumunii oraz jej niesamowitych zabytków. Oto kilka zdjęć atrakcji z mijanych miejscowości.
Kopalnia soli (Turda)
Początki kopalni pochodzą z 1271 roku. Obecnie jest użytkowana w celach turystycznych i uzdrowiskowych.
Sinaia
Górska miejscowość w dolinie potoku Peleș, u podnóży gór Bucegi, ze sławną, dawną letnią rezydencją królów Rumunii. Wzniesiony w latach 1873–1883 z polecenia króla Rumunii Karola I Castelul Peleș (pałac Peleș) to po zamku Drakuli najbardziej znane historyczne miejsce w Rumunii.
Bukareszt
Krótki odpoczynek w czasie przejazdu w stolicy. Sławny Pałac Parlamentu widziany tylko z daleka z okien autobusu, ale udało się na chwilę odwiedzić stare, historyczne centrum.
Monastyr Cozia
Monastyr z końca XIV w., położony w przełomie rzeki Aluty w Karpatach, na Wołoszczyźnie. Jedno z najważniejszych miejsc kultu prawosławnego w Rumunii. Nazywany często rumuńską Jasną Górą.
Podsumowując, wyjazd pszczelarzy do Rumunii dał wszystkim uczestnikom okazję do zapoznania się z doświadczeniami rumuńskich i słowackich pszczelarzy oraz adaptacji tych doświadczeń do naszych pasiek. Dzięki niemu mogliśmy zobaczyć wiele ciekawych miejsc, posmakować lokalnych potraw, a przede wszystkim poznać wspaniałych i otwartych pszczelarzy. Trochę tylko żałujemy, że problemy związanie pandemią COVID-19 nie zawsze dały w pełni doświadczyć wrażeń z tego wyjazdu. Tym bardziej należy podziękować organizatorom oraz biuru podróży, iż bez większych kłopotów udało nam się ten wyjazd studyjny sfinalizować.
„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 –Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich
PROW 2014–2020”
