W terminie od 28 do 31 marca 2023 r. odbył się wyjazd studyjny do województwa lubelskiego. Wydarzenie było współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.
Celem operacji było poszerzenie wiedzy uczestników nt. innowacyjnych metod uprawy roli – m.in. uprawy bezorkowej. Wyjazd miał również na celu nawiązanie kontaktów wśród rolników oraz przedstawicieli działających na rzecz rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, a także doradców, co umożliwiło uczestnikom wymianę fachowej wiedzy oraz dobrych praktyk w zakresie wdrażania innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich.
W trakcie realizacji operacji, poprzez takie formy jak pokazy i dyskusje, zostały podjęte między innymi tematy dotyczące wspólnych inicjatyw na rzecz rozwoju rolnictwa, włączając zakładanie Grup Operacyjnych w ramach działania Interwencja 13.5 „Współpraca GO EPI” w ramach Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.
W pierwszym dniu wyjazdu studyjnego uczestnicy odwiedzili gospodarstwo państwa Barbary i Andrzeja Kozłowskich. „Spiżarnia Wandynów” została wyróżniona w konkursie „Dziedzictwo kulturowe w wielkopolskiej zagrodzie” organizowanym przez Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Gospodarstwo specjalizuje się w popularyzacji zdrowego trybu życia oraz naturalnej żywności. W budynku pokrytym strzechą znajdowała się sala konferencyjno-bankietowa wyposażona w multimedia oraz ceglany kominek. W gospodarstwie znajdują się również delikatesy z lokalnymi produktami, bufet zewnętrzny, zagrody ze zwierzętami oraz inne atrakcje. Na terenie obiektu od 2019 roku funkcjonuje Koło Gospodyń Wiejskich „Wandynówka”, w którego sekcjach zajęciowych działają grupy: gastronomiczna oraz ziołowa.
Następnym punktem programu była wizyta w Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu. Na terenie skansenu uczestnicy wyjazdu mogli zobaczyć zgromadzone obiekty dawnej architektury, głównie drewnianej. Wśród unikatowych zbiorów znajdują się zabudowania gospodarskie, dworskie i sakralne związane z obszarami wiejskimi w tym regionie. Oprócz budynków w muzeum znajdują się oryginalne naczynia i przedmioty codziennego użytku.
Podczas drugiego dnia, uczestnicy wyjazdu studyjnego odwiedzili gospodarstwo rolne prowadzone przez pana Marcina Gryna, które znajduje się w miejscowości Sitaniec Kolonia w województwie lubelskim. Energiczny i pełen innowacyjnych pomysłów gospodarz przedstawił interesującą prezentację pn. „Doświadczenie buduje sukces”. Prelegent zaznajomił słuchaczy z uprawą gleby metodą bezorkową przy jednoczesnej redukcji dawek nawozów mineralnych. Na podstawie własnych doświadczeń, mówca zaobserwował, że takie przygotowanie stanowiska glebowego ma na celu zatrzymanie wody w glebie, zwiększenie pojemności wodnej pola oraz przyczynia się do sekwestracji węgla organicznego w glebie.
W gospodarstwie pana Gryna odbyła się również demonstracja parku maszynowego, składającego się z maszyn skonstruowanych na bazie wieloletnich doświadczeń oraz innowacyjnych rozwiązań. Uczestnicy mogli zobaczyć m.in. hybrydowe maszyny własnej konstrukcji wykorzystywane przez cały sezon produkcyjny: od technologii strip-till i nawożenia wgłębnego, poprzez siew rzepaku, kukurydzy oraz pszenicy, aż po uprawę ziemniaków jadalnych.
Następnie gospodarz zademonstrował wcześniej przygotowaną odkrywkę glebową, gdzie od wielu lat stosowana jest uprawa bezorkowa. Pozwoliło to na dokonanie opisu profilu glebowego, pokazanie zawartości substancji organicznych znajdujących się w glebie oraz kanalików wykonanych przez dżdżownice. Rozmówca szczególnie podkreślał ważną rolę dżdżownic w procesach glebotwórczych, które drążąc korytarze powodują jej napowietrzenie oraz przyspieszają rozkład resztek pożniwnych, przez co stanowią łatwo dostępne źródło składników pokarmowych dla roślin.
Kolejnym rozmówcą był pan Łukasz Czech z firmy AgroWe. W interesującym wykładzie przedstawił sukcesy związane z pracą doradczą i utworzeniem Grup Operacyjnych, które prowadzą prace nad innowacyjnymi rozwiązaniami w ramach działania „Współpraca”.
Ostatni wykład zaprezentował prof. dr hab. Marek Marks z UWM w Olsztynie. Przedstawił prezentację pn. „Znaczenie uprawy roli i płodozmianu w rolnictwie regeneratywnym”. Wykładowca wyodrębnił trzy podstawowe systemy rolnictwa: konwencjonalne, ekologiczne i integrowane. Największą uwagę skupił na zagadnieniach dotyczących rolnictwa regeneratywnego, gdzie płodozmian, uprawa roli i nawożenie pełnią nadrzędną rolę. Po wykładzie uczestnicy mieli możliwość zadawania pytań.
W trzecim dniu wyjazdu studyjnego uczestnicy odwiedzili gospodarstwo znajdujące się w Mikołajówce, lubelskim rejonie sadowniczym. Właściciele gospodarstwa, państwo Małgorzata i Tomasz Solis założyli firmę o nazwie „FRUX SOLIS” i kontynuują tradycję sadowniczą i przetwórczą od kilku pokoleń. Właściciele firmy są również konsorcjantami Grupy Operacyjnej „Sokowoc”, która powstała w ramach działania „Współpraca”. Oferta sprzedaży obejmuje świeże owoce i warzywa jak również produkty tradycyjne wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych woj. lubelskiego. W gospodarstwie znajduje się Zagroda Edukacyjna – „Solisowe Sioło”, gdzie realizowane są programy edukacyjne dla dzieci i młodzieży a dla osób dorosłych organizowane są warsztaty z produkcji cydru. Budynek jest również siedzibą Lubelskiego Stowarzyszenia Miłośników Cydru.
Następnie uczestnicy wyjazdu studyjnego odwiedzili Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli. Pani Ewa Boguta przedstawiła prezentację pn. Krótkie łańcuchy dostaw w ramach działania „Współpraca” – doświadczenia grupy operacyjnej „Lokalnie naturalnie”. Prezentację pn. „Funkcjonowanie i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii zastosowanych w LODR oraz zarządzanie dostępnymi zasobami energii” przedstawił pan Marek Siuciak, broker innowacji LODR w Końskowoli. Kolejnym mówcą był pan Dariusz Krzywiec, który przedstawił prezentację pn. „Innowacyjne rozwiązania dla rolnictwa zrealizowane przez LODR w Końskowoli w ramach działania M16 WSPÓŁPRACA”. Prelekcja zawierała informacje dotyczące realizacji działań Grup Operacyjnych: „Lodron”, „Bazydrill”, „Biobiałko” oraz „Ekołąka”.
W ostatnim dniu uczestnicy odwiedzili Instytuty naukowe w Puławach. Pierwszym był IUNG-PIB. Gości przywitała dr Monika Kowalik, Kierownik Działu Upowszechniania i Wydawnictw. Następnie prof. Janusz Smagacz przedstawił prezentację pn. „Innowacje czy powrót do natury – uprawa bezorkowa”. Grupa uczestników wraz z przewodnikiem odwiedziła również zespół pałacowo-parkowy, który znajduje się w sąsiedztwie Instytutu.
Ostatnią pozycją w programie wyjazdu studyjnego była wizyta w PIWet – PIB. Grupę przywitał zastępca dyrektora ds. współpracy i rozwoju, sekretarz naukowy prof. dr hab. Mirosław Polak, który przedstawił prezentację pn. „Rola i zadania PIWet – PIB w ochronie zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego”. Następnie w mniejszych grupach uczestnicy zapoznali się z zakresem działalności Instytutu odwiedzając m.in. Zakład Wirusologii, Mikrobiologii, Chorób Drobiu, Higieny Pasz i in. Wizyty w obu Instytutach cieszyły się ogromnym zainteresowaniem słuchaczy.
Dziękujemy wszystkim uczestnikom wyjazdu studyjnego za zainteresowanie wydarzeniem. Serdecznie zapraszamy do udziału w kolejnych wydarzeniach organizowanych przez Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu.
Aleksander Karaś
Broker innowacji Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich
