Ustawa o odnawialnych źródłach energii – wsparcie dla prosumentów

Adam Kopeć

W dniu 20 lutego br. Sejm RP uchwalił ustawę o odnawialnych źródłach energii. W dniu 3 kwietnia ustawa została ogłoszona w Dzienniku Ustaw pod pozycją numer 478. Uchwalenie ustawy jest wynikiem nałożenia na Polskę obowiązku wdrażania m.in. Dyrektywy 2009/28/WE z 23 kwietnia 2009 r. Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych.

Celem ustawy jest zapewnienie gwarancji trwa- łego rozwoju gospodarki przy jednoczesnym zwiększaniu bezpieczeństwa energetycznego i ochrony środowiska, jak również próba całościowego uregulowania sektora OZE.

Ustawa wprowadza zasadnicze zmiany w prawo- dawstwie i w systemie wsparcia energii wytwarzanej z OZE. Określa:

1. zasady i warunki wykonywania działalności w za- kresie wytwarzania:
   1. energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
   1. biogazu rolniczego

– w instalacjach odnawialnego źródła energii,

• biopłynów;
• mechanizmy i instrumenty wspierające wytwarzanie:
  • energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
  • biogazu rolniczego,
  • ciepła

– w instalacjach odnawialnego źródła energii;

• zasady wydawania gwarancji pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii w instalacjach odnawialnego źródła energii;
• zasady realizacji krajowego planu działania w za- kresie energii ze źródeł odnawialnych;
• warunki i tryb certyfikowania instalatorów mikro- instalacji, małych instalacji i instalacji odnawialnego

źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej ciepl- nej nie większej niż 600 kW oraz akredytowania or- ganizatorów szkoleń;

• zasady współpracy międzynarodowej w zakresie odnawialnych źródeł energii oraz wspólnych pro- jektów inwestycyjnych.

Ustawa obejmuje również zmiany w przepisach obowiązujących np.: w prawie energetycznym, prawie ochrony środowiska i innych.

Ustawa o odnawialnych źródłach energii jest bar- dzo obszernym dokumentem. Składa się z 12 rozdzia- łów, cały tekst liczy 96 stron. Wszystkich chętnych do zapoznania się z jej pełną treścią odsyłamy do strony internetowej www.lex.pl.

Poniżej przedstawiamy tylko zarys niektórych zmian, które wprowadza nowo uchwalona ustawa.

Korzyści dla prosumentów

• Ustawa dzieli producentów na różne grupy ze względu na moc posiadanych instalacji i na podsta- wie tego kryterium umożliwia uzyskanie stosowne- go wsparcia.

Ustawa wprowadza podział na: mikroinstalacje o mocy poniżej 40 kW oraz małe instalacje od 40 do 200 kW. Producenci energii z mikroinstalacji (do

40 kW) mają zagwarantowany zakup energii elek- trycznej za kwotę odpowiadającą 100% średniej ceny na rynku konkurencyjnym za poprzedni kwartał, ogłoszonej przez prezesa Urzędu Regu- lacji Energetyki (URE). Będą oni funkcjonować w systemie bilansowania energii sprzedanej do sieci z energią kupioną (tzw. system net-meteringu), czy- li rozliczenia netto.

• Ustawa wprowadza duże zmiany dla najmniej– szych producentów energii do 10 kW. Po raz pierw- szy w Polsce daje wszystkim obywatelom, także rolnikom, osobom prowadzącym działalność go- spodarczą, osobom fizycznym, wspólnotom miesz- kaniowym gwarancję stałej, preferencyjnej ceny za sprzedaż nadwyżek wyprodukowanej energii elek- trycznej do sieci oraz gwarancję jej odbioru przez zakład energetyczny zgodnie z tzw. systemem taryf gwarantowanych (ang. feed-in tariffs – FiT). Producenci energii z najmniejszych instalacji o mocy do 3 kW, wykorzystujących różne odnawialne źródła energii mają mieć zagwarantowaną cenę sprzedaży przez 15 lat (nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2035 roku). Ceny te mają wynosić dla:
  • hydroenergii – 0,75 zł za 1 kWh,
  • energii z wiatru na lądzie – 0,75 zł za 1 kWh,
  • energii z promieniowania słonecznego – 0,75 zł za 1 kWh.

Natomiast producenci energii elektrycznej o mocy od 3 kW do 10 kW będą mogli liczyć na gwaranto- wane taryfy w zależności od źródła energii:

• z biogazu rolniczego – 0,70 zł za kWh,
  • z biogazu pozyskiwanego z surowców pocho- dzących ze składowisk odpadów – 0,55 zł za 1 kWh,
  • z biogazu pozyskiwanego z surowców pocho- dzących z oczyszczalni ścieków – 0,45 zł za 1 kWh,
  • z wody – 65 zł za 1 kWh,
  • z wiatru na lądzie – 65 zł za 1 kWh,
  • z promieniowania słonecznego – 65 zł za 1 kWh. Taryfy gwarantowane mają obowiązywać nie dłużej niż przez 15 lat od oddania do użytkowania instala- cji. W przypadku pierwszych instalacji do momen- tu, gdy łączna moc oddanych do użytku źródeł nie przekroczy 300 MW – dla mikroinstalacji do 3 kW i 500 MW – dla mikroinstalacji o mocy od 3 do 10 kW lub do czasu ich zmiany przez ministra właściwego do spraw gospodarki.

System stałych taryf gwarantowanych ma obowią– zywać od 1 stycznia 2016 roku.

Warto dodać, iż podobny system stałych taryf wprowadzony w innych krajach, np. w Niemczech, spowodował powstanie ponad 2 mln małych insta- lacji prosumenckich. Należy więc przypuszczać, że podobna sytuacja wystąpi również w Polsce i nastą- pi wyraźny rozwój energetyki rozproszonej i prosu- menckiej w naszym kraju.

Ceny gwarantowane dla prosumenckich instalacji mają dotyczyć 800 MW wyprodukowanej energii elek- trycznej. W dwóch kategoriach od 3 kW do 10 kW, do

2020 roku może powstać w Polsce, według prognoz ekspertów, od 200 tys. do ok. 250 tys. mikroinstalacji. Należy podkreślić, iż właściciele uruchamianych mikroinstalacji o mocy do 10 kW będą mogli sko- rzystać z systemu taryf gwarantowanych, czyli sta- łych, preferencyjnych stawek za sprzedaż energii, w przypadku braku preferencyjnego finansowania, np. dotacji.

• Ustawa wprowadza również ułatwienia admini– stracyjne. Osoby fizyczne, przedsiębiorcy, którzy zamierzają produkować energię elektryczną w ra- mach mikroinstalacji lub małych instalacji nie będą musieli uzyskiwać koncesji (produkcja energii elek- trycznej co do zasady jest działalnością regulowaną, wymagającą uzyskania stosownej koncesji, wydanej przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki). Osoby zainteresowane mikroinstalacjami zgłaszają zamiar produkcji energii elektrycznej operatorowi systemu dystrybucyjnego, do którego ma być podłączona mikroinstalacja. W przypadku małych instalacji, stosowny rejestr małych producentów prowadzi prezes URE.

Nowy system aukcyjny dla dużych producentów energii elektrycznej

Ustawa wprowadza nowy system aukcyjny dla instalacji większej mocy. Nowe instalacje, rozpoczyna- jące produkcję energii w 2016 r., będą mogły uczestni- czyć w gwarantowanym zakupie energii elektrycznej z OZE w ramach systemu aukcyjnego, ale tylko wtedy, gdy wygrają aukcję. Gwarancje zakupu uzyskają tylko te podmioty, które wygrają aukcje prowadzone przez prezesa URE na podstawie kryterium ceny (zaoferują najniższą cenę sprzedaży energii, aż do wyczerpania ilości – corocznie oznaczonej i wartości energii elek- trycznej z OZE, określonej w ogłoszeniu o aukcji). Nowy system wsparcia przewidywany jest na okres do 2035 roku. Pierwsza aukcja ma być ogłoszona przez prezesa URE do 31 marca 2016 r. Zgodnie z ustawą, aukcje będzie ogłaszać, organizować i przeprowadzać prezes URE co najmniej raz w roku.

Wdrażanie przepisów ustawy odbywa się etapo- wo i wymaga przygotowania wielu przepisów wy- konawczych. O tym, jak ważne i zarazem trudne są regulacje zawarte w ustawie o OZE świadczą trwają- ce prace nad jej nowelizacją (projekt zmiany ustawy z dnia 13 lipca 2015 roku, poddany konsultacjom spo- łecznym). Proponowane zmiany obejmują również ob- szar taryf gwarantowanych dla niektórych technologii OZE, szczególnie dla fotowoltaiki. Jaki będzie rezultat tych zmian – zapewne niedługo przekonamy się.

Źródło:

• portale internetowe www.gramwzielone.pl i www.lex.pl
• miesięcznik „Czysta energia”
• Instytut Energii Odnawialnej