Rusza PROSUMENT – program priorytetowy

Adam Kopeć

W roku 2014 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) uruchomił nowy program PROSUMENT, który będzie wspierał, w latach 2014-2022, budowę małych instalacji produkujących energię z odnawialnych źródeł.

Celem programu jest ograniczenie lub uniknięcie emisji CO₂ w wyniku zwiększenia produkcji energii z odnawialnych źródeł, poprzez zakup i montaż małych instalacji lub mikroinstalacji OZE.

Program jest ukierunkowany na promowanie no- wych technologii OZE oraz postaw prosumenckich (podniesienie świadomości inwestorskiej i ekologicz- nej), a także rozwój rynku dostawców urządzeń i insta- latorów oraz zwiększenie miejsc pracy, w tym sektorze. Prosument stanowi kontynuację i znaczne rozsze- rzenie zakończonego w 2014 roku programu prioryte- towego „Dopłaty na częściowe spłaty kapitału do kre- dytów bankowych przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych w budynkach mieszkalnych”.

Planowany budżet programu wynosi 800 mln zł na lata 2014-2022, z możliwością zawierania umów kredytu do 2020 roku.

Sposoby wdrażania programu

Program będzie wdrażany na trzy sposoby:

poprzez jednostki samorządu terytorialnego (jst) i ich związki:
1. pożyczki wraz z dotacjami dla jst,
1. wybór osób fizycznych, wspólnot mieszkanio- wych lub spółdzielni mieszkaniowych (dysponu- jących lub zarządzających budynkami wskazany- mi do zainstalowania małych lub mikroinstalacji OZE) należy do jst,
1. nabór wniosków od jst w trybie ciągłym, prowa- dzony przez NFOŚiGW,
1. kwota pożyczki wraz z dotacją >= 1 000 tys. zł;
za pośrednictwem banku:
1. środki udostępnione bankowi wybranemu w prze- targu, z przeznaczeniem na dotacje i udzielanie kre- dytów bankowych,
1. nabór wniosków od osób fizycznych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, w trybie ciągłym, prowadzony przez bank,
1. oprocentowanie kredytu w skali roku 1%,
1. maksymalny okres kredytowania wynosi 15 lat od daty zawarcia umowy kredytu,
1. maksymalny okres realizacji inwestycji wynosi

18 miesięcy od daty zawarcia umowy kredytu,

bank będzie pobierał prowizję od udzielonego kredytu do 3% niespłaconej kwoty w pierwszym roku i do 1 % w latach kolejnych;
za pośrednictwem Wojewódzkich Funduszy Ochro- ny Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW):
- środki udostępnione WFOŚiGW z przeznacze- niem na udzielenie pożyczek wraz z dotacjami,
- nabór wniosków od osób fizycznych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, w trybie ciągłym, prowadzony przez WFOŚiGW, które podpiszą umowę.

W latach 2014-2015 uruchomiona zostanie część pilotażowa programu na kwotę 400 mln zł, w tym:

100 mln zł dla jednostek samorządu terytorialnego,
200 mln zł dla wybranego w drodze postępowania przetargowego banku,
100 mln zł dla Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Zgodnie z przyjętym harmonogramem, w ubie- głym roku Narodowy Fundusz ogłosił nabór wnio- sków dla samorządów i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W stycz- niu bieżącego roku ogłosił nabór wniosków dla ban- ków zainteresowanych współpracą z NFOŚiGW w re- alizacji programu „Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii poprzez banki”.

W ramach wdrażania programu poprzez jednostki samorządu terytorialnego, do końca 2014 roku wnioski o wsparcie złożyło 15 gmin na łączną kwotę 48,7 mln zł. Wnioski te są obecnie oceniane i niebawem będą pod- pisywane umowy.

Z województwa pomorskiego wnioski o dofinan- sowanie złożyły cztery gminy: Kobylnica, Słupsk, Tuchomie i Żukowo. Mieszkańcy tych gmin mogą dowiadywać się w urzędach gmin o możliwościach wsparcia z programu.

Kolejnym sposobem wdrażania programu jest wdrażanie poprzez banki. Ta forma umożliwi posze- rzenie dostępu do dofinansowania osobom fizycznym. Z końcem stycznia br. Narodowy Fundusz zakoń- czył przyjmowanie wniosków od banków. Na począt- ku lutego ogłoszono, że wniosek na udostępnienie środków, na udzielanie w 2015 r. kredytów bankowych łącznie z dotacją, złożył Bank Ochrony Środowiska S.A. Bank dyspo- nuje placówkami w każdym wojewódz- twie. Niebawem powinna być pod- pisana umowa Funduszu z Bankiem. Beneficjenci mogą kierować zapytania o możliwości dofinansowania, terminy uruchomienia przyjmowania i obsługi wniosków bezpośrednio w centrali Ban- ku Ochrony Środowiska w Warszawie, tel. infolinii (22) 571 33 33 lub śledzić stronę internetową NFOŚiGW.

Na terenie województwa pomor- skiego informację na ten temat można również uzyskać w następujących od- działach Banku Ochrony Środowiska S.A.:

– Gdańsk, (trzy oddziały), tel. (58) 301 12 75,

323 41 06, 340 14 75;

– Gdynia, tel. (58) 661 15 20, 661 15 76;

– Sopot, tel. (58) 340 49 30/32/33/34/35;

– Słupsk, tel. (59) 842 36 32;

– Elbląg, tel. (55) 230 81 01/05/06.

Banki będą przyjmować wnioski bez rejonizacji.

Trzecim sposobem wdrażania programu jest wdra- żanie za pośrednictwem WFOŚiGW. Do końca ub. roku siedem Funduszy (we Wrocławiu, w Gdańsku, w Olsz- tynie, w Szczecinie, w Krakowie, w Rzeszowie i w Toru- niu) złożyło wnioski i podpisało umowy na udzielanie pożyczek łącznie z dotacjami. Łączna kwota środków z przeznaczeniem na zawieranie umów z beneficjenta- mi w latach 2014-2015 wynosi 85,04 mln zł.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospo- darki Wodnej w Gdańsku ogłosił już konkurs pod nazwą

„PROSUMENT DLA POMORZA – Zakup i montaż mi- kroinstalacji odnawialnych źródeł energii” (edycja 2014- 2015). Ogólne zasady konkursu opierają się na progra- mie „Prosument”.

Uczestnikami konkursu mogą być:

wspólnoty mieszkaniowe zarządzające budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi,
spółdzielnie mieszkaniowe zarządzające budynka- mi mieszkalnymi wielorodzinnymi.

Zgłoszenia konkursowe należy przesyłać na adres Funduszu (ul. Straganiarska 24 – 27, 80-837 Gdańsk) w for- mie pisemnej, wraz z załącznikami.

Wnioski są przyjmowane w trybie ciągłym i nie dłużej niż do końca roku 2015 lub do momentu wy- czerpania dofinansowania. Do konkursu mogą być zgłoszone przedsięwzięcia realizowane na terenie wo- jewództwa pomorskiego.

Więcej informacji o konkursie, druki wniosku i wymagane załączniki można znaleźć na stronie in- ternetowej funduszu: www.wfosigw.gda.pl, zakładka PROSUMENT lub uzyskać telefonicznie: 58/305 56 31.

A oto krótkie przypomnienie ogólnego zakresu programu PROSUMENT.

Kto może skorzystać z programu?

Z programu mogą skorzystać:

osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowa- nia budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym albo prawo do dysponowania budynkiem w budowie,
wspólnoty mieszkaniowe zarządzające budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi,
spółdzielnie mieszkaniowe zarządzające budynka- mi mieszalnymi wielorodzinnymi.

Przez „dysponowanie” nieruchomością należy ro- zumieć:

prawo własności (w tym współwłasność),
użytkowanie wieczyste.

Przedmiot dofinansowania

Dofinansowanie przedsięwzięć obejmuje zakup i montaż nowych instalacji i mikroinstalacji odnawial- nych źródeł energii do produkcji:

energii elektrycznej lub
ciepła i energii elektrycznej (połączone w jedną in- stalację lub oddzielne w budynku),

dla potrzeb budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wielorodzinnych, w tym dla wymiany istniejących instalacji na bardziej efektywne i przyjazne środowisku. Program nie przewiduje dofinansowania dla przed- sięwzięć polegających na zakupie i montażu wyłącznie

instalacji źródeł ciepła.

Rodzaje przedsięwzięć

Finansowane będą instalacje do produkcji energii elektrycznej lub do produkcji ciepła i energii elektrycz- nej wykorzystujące:

źródła ciepła opalane biomasą, pompy ciepła oraz ko- lektory słoneczne o zainstalowanej mocy do 300 kWt,
systemy fotowoltaiczne, małe elektrownie wiatro- we oraz układy mikrokogeneracyjne (w tym mikro- biogazownie) o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe.

Dopuszcza się zakup i montaż instalacji równole- gle wykorzystującej więcej niż jedno odnawialne źró- dło energii w jednym budynku mieszkalnym (o ile jest to uzasadnione technicznie i ekonomicznie).

Podstawowe zasady udzielania dofinansowania

Pożyczka/kredyt preferencyjny wraz z dotacją łącz- nie do 100% kosztów kwalifikowanych instalacji.
Dotacja w wysokości do 20% (do końca 2015 r.) lub 15% (po 2015 r.) dla instalacji: źródeł ciepła opalanych biomasą, pomp ciepła i kolektorów słonecznych.
Dotacja w wysokości do 40% (do końca 2015 r.) lub 30% (po 2015 r.) dla instalacji: systemów fotowolta- icznych, małych elektrowni wiatrowych i mikroko- generacji.
Maksymalna wysokość kosztów kwalifikowanych od 100 tys. zł do 450 tys. zł, w zależności od rodzaju beneficjenta i przedsięwzięcia.
Określony maksymalny jednostkowy koszt kwalifi- kowany dla każdego rodzaju instalacji.
Oprocentowanie pożyczki/kredytu – 1%.
Maksymalny okres finansowania pożyczką/kredy- tem – 15 lat.
Wykluczenie możliwości uzyskania dofinansowa- nia kosztów przedsięwzięcia z innych środków pu- blicznych.

Koszty kwalifikowane przedsięwzięć

Pożyczka wraz z dotacją może być wykorzystana wyłącznie na sfinansowanie kosztów niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia. Koszty te obejmują projekt instalacji, dokumentację niezbędną do uzyskania po- zwoleń, koncesji, zakup, montaż oraz odbiór i urucho- mienie instalacji.

Maksymalny poziom jednostkowych kosztów

kwalifikowanych:

1. źródła ciepła opalane biomasą:

kotły o załadunku ręcznym – 1 000 zł/kW,
- kotły o załadunku automatycznym – 1 600 zł/kW;

2. pompy ciepła:

dla pomp ciepła typu powietrze/woda dla po- trzeb centralnego ogrzewania (c.o.) i ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) – 3 000 zł/kW,
- dla pomp ciepła typu powietrze/woda wyłącznie dla potrzeb c.w.u., w zależności od pojemności za- sobnika 150 – 250 litrów lub powyżej 250 litrów – od 5 000 do 8 000 zł/kW,
- dla pozostałych pomp ciepła dla potrzeb c.o. i c.w.u.

– 5 500 zł/kW;

kolektory słoneczne – 3 500 zł/kW;

4. systemy fotowoltaiczne:

dla instalacji o mocy poniżej 10 kW – 8 000 zł/kW,
- dla instalacji o mocy od 10 do 40 kW – 6 000 zł/kW;

5. małe elektrownie wiatrowe:

dla instalacji o mocy poniżej 10 kW – 11 000 zł/kW,
- dla instalacji o mocy od 10 do 40 kW – 6 500 zł/kW;

6. mikrokogeneracja:

dla instalacji na biogaz, o mocy poniżej 20 kWe –

40 000 zł/kWe,

dla instalacji na biogaz, o mocy od 20 do 40 kWe

– 30 000 zł/kWe,

dla instalacji na biopłyny lub biomasę, o mocy poniżej 20 kWe – 9 000 zł/kWe,
- dla instalacji na biopłyny lub biomasę, o mocy od 20 do 40 kWe – 7000 zł/kWe.

Program zakłada, między innymi, zakup i montaż urządzeń odpowiedniej jakości oraz określa szcze- gółowe wymagania techniczne dla poszczególnych instalacji. W związku z tym, jednym z warunków do- finansowania będzie przedłożenie przez beneficjenta umowy z wybranym wykonawcą, zawierającej m.in.:

zobowiązanie do montażu instalacji zgodnie z obo- wiązującymi przepisami prawa i zaleceniami pro- ducenta,
potwierdzenie przez wykonawcę spełnienia wszyst- kich kryteriów programu priorytetowego,
określenie przez wykonawcę gwarantowanej wiel- kości rocznego uzysku energii z instalacji, który to parametr może służyć do weryfikacji działania in- stalacji poprzez porównanie ze wskazaniami liczni- ków wyprodukowanej energii,
odpowiedzialność wykonawcy z tytułu rękojmi w okresie 3 lat od daty uruchomienia instalacji,
wymagana jest wysoka jakość instalowanych urzą- dzeń, potwierdzona dokumentami określonymi w wymaganiach technicznych oraz gwarancja pro- ducentów głównych elementów urządzeń na okres nie krótszy niż 5 lat od daty uruchomienia instalacji. Beneficjent końcowy zobowiązany jest do pono-

szenia należności publiczno-prawnych, związanych z dofinansowaniem przedsięwzięcia, w szczególności uiszczenia należnego podatku dochodowego.

Więcej szczegółowych informacji nt. programu można znaleźć na stronie internetowej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zakładka: oferta finansowania/środki krajowe/pro- gramy 2015-2020/ Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii (www.nfosigw.gov.pl).

Artykuł opracowano na podstawie materiałów NFOŚiGW w Warszawie i WFOŚiGW w Gdańsku